Sunday, November 09, 2008

آذربايجانين دؤولت بايراغي نين اوزرينده کي آي- اولدوزون معناسي ندير؟



آراگون(يكشنبه) ١٩ آبان ١٣٨٧- ٩ نوامبر ٢٠٠٨



نويابرين 9-او آذربايجانين اوچ رنگلي بايراغي نين دؤولت بايراغي کيمي قبول اولوندوغو گوندور. ايلک دفعه اوچ رنگلي بايراق ايدئياسيني آذربايجان ايستيقلالي نين ايدئولوقلاريندان اولان علي بي حوسئين زاده گوندمه گتيريب. آذربايجان خالق جومهوريتي نين حؤکومتي گنجه ده فعاليت گؤسترديگي زامان ايستيفاده اولونان بايراق تورک بايراغينا اوخشار قيرميزي رنگده اولوب. آذربايجاندا اوچ رنگلي دؤولت بايراغي ايسه ايلک دفعه 90 ايل اول - 1918-جي ايل نويابرين 9-دا آذربايجان خالق جومهوريتي حؤکومتي نين قراري ايله قبول ائديليب. 1920-جي ايل آپرئلين 28-ده جومهوريت سوقوط ائتديکدن و سووئت حاکيميتي قورولدوقدان سونرا آذربايجاندا بو بايراقدان ايمتيناع ائديليب.



بايراق سسري دؤورونده...

بونونلا بئله، اوچ رنگلي بايراقلا باغلي سووئت دؤنمينده موعين فاکتلارا راست گلينير. 1956-جي ايلده اوچ رنگلي بايراق ياشاديغي قورولوشا نيفرتيني آچيق شکيلده بيلديرن جاهيد حيلال اوغلو طرفيندن قيز قالاسي نين اوزرينه قالديريليب. بو حرکتينه گؤره، جاهيد حيلال اوغلو 4 ايل آزادليقدان محروم ائديلير، اونا بو ايشده يارديم ائدن چينگيز عبدوللايئو ايسه روحي خسته ليکلر ديسپانسئرينه سالينيب.



1952-جي ايل مايين 28-ده ايسه موهاجيرتده اولان آذربايجانليلارين آلمانييادا کئچيرديگي رئسپوبليکا گونونده محمد امین رسولزاده اوچ رنگلي بايراغي باشي اوزرينه قالديريب اونو آذربايجانا آپارماق اوچون کيمه اعتيبار ائتمه لي اولدوغونو سوروشور. زالداکيلاردان گول ميرزا باغيروو بو امانتي گؤتورور و 70-جي ايللرده حيات يولداشي نين بدنينه ساريييب وطنه گتيرير. 90-جي ايلين 20 يانواريندا بو بايراق اونون ماشتاغاداکي ائوي نين داميندان آسيليب.







بايراق موستقيلليک ايللرينده...





م. ا. رسولزاده نين مشهور " بير کره يوکسلن بايراق بير داها ائنمز " دئييمي اؤز تصديقيني آذربايجاندا آزادليق حرکاتي باشلاياندان سونرا تاپيب. سووئت ايمپئريياسينا قارشي مئيدانلاردا قالديريلان بايراغا ايلک حوقوقي استاتوس ايسه 1990-جي ايلده وئريليب. همين ايل نويابرين 17-ده ناخچيوان موختار رئسپوبليکاسي عالي مجليسي نين قراري ايله اوچ رنگلي بايراق موختار رئسپوبليکانين دؤولت بايراغي کيمي قبول ائديليب. عئيني زاماندا ناخچيوان موختار رئسپوبليکاسي نين عالي مجليسي آذربايجان SSRİ عالي سووئتي قارشيسيندا اوچ رنگلي بايراغين آذربايجانين رسمي دؤولت رمزي کيمي تانينماسي حاقيندا وساطت قالديريب.



1991-جي ايل فئورالين 5-ده آذربايجان رئسپوبليکاسي عالي سووئتي ناخچيوان موختار رئسپوبليکاسي عالي مجليسي نين وساطتينه باخاراق، " آذربايجان رئسپوبليکاسي نين دؤولت بايراغي حاقيندا " قانونو قبول ائديب. اؤتن ايل نويابرين 17-ده پرئزيدئنت ايلهام علييئوين ايمضالاديغي سرنجاما اساسن، پايتاختي باکيدا دؤولت بايراغي مئيداني نين ياراديلماسي قرارا آلينيب. حاضيردا مئيدانين ياراديلماسي پروسئسي باشا چاتماق اوزره دير.



قئيد ائدک کي، آذربايجان رئسپوبليکاسي نين دؤولت بايراغي برابر ائنلي اوچ اوفوقي زولاقدان عيبارتدير. يوخاري زولاق ماوي، اورتا زولاق قيرميزي، آشاغي زولاق ياشيل رنگده دير. ماوي رنگ آذربايجان خالقي نين تورک منشالي اولدوغونو، قيرميزي رنگ - موعاصيرليک، دئموکراتيياني اينکيشاف ائتديرمک ايستگيني، ياشيل رنگ ايسه ايسلام سيويليزاسيياسينا منسوبلوغونو ايفاده ائدير. قيرميزي زولاغين اورتاسيندا بايراغين هر ايکي اوزونده آغ رنگلي آيپارا ايله سککيزگوشه لي اولدوز تصوير ائديليب. بايراغين ائني نين اوزونلوغونا نيسبتي 1:2-دير.







بايراغيميزين اوزرينده کي آي-اولدوزون معناسي ندير؟







اوچ رنگلي بايراغيميزين رنگلري ايله باغلي فيکيرلر معلوم اولسا دا، بايراغين اوزرينده کي آيپارا و سککيزگوشه لي اولدوزون معنالاري باره ده موختليف فيکيرلر وار. حتّی عاليم و تدقيقاتچيلارين دا بو مسله ده فيکيرلري اوست-اوسته دوشمور.



آذربايجان ميللي ائلملر آکادئميياسي تاريخ اينستيتوتونون ديرئکتور موعاویني جبي بهراموو بيلديريب کي، بايراغين اوزرينده کي آيپارا تورک خالقلاري نين سيموولودور. سککيزگوشه لي اولدوزون معناسينا گلينجه، ج. بهرامووون سؤزلرينه بو، " آذربايجان " سؤزونون اسکي اليفبادا يازيليشي ايله باغليدير. بئله کي، اسکي اليفبادا " آذربايجان " سؤزو سککيز حرفله يازيلير.



تاريخچي عاليم نصيب نصيبلي ايسه دئييب کي، 1918-جي ايلده آذربايجان خالق جومهوريتي طرفيندن اوچ رنگلي بايراق دؤولت بايراغي کيمي قبول اولوناندا اورادا رنگلرين نيي احتيوا ائتديگي گؤستريلسه ده، آيپارا و سککيزگوشه لي اولدوزون معنالاري آچيقلانماييب: " " تورک قانلي، ايسلام ايمانلي، آوروپا قييافه لي اولاليم " شوعاري اوچ رنگين آچماسيدير. بو آچماني ايلک دفعه علي بي حوسئينزاده 1895-جي ايلده وئريب. آي ايسه اورتا عصرلردن بير سيرا موسلمان دؤولتلرينده ايسلامين رمزي کيمي قبول اولونوب. آيلا-اولدوزون بير يئرده اولماسي خوشبختليک رمزي ساييلير " .



ن. نصيبلي نين سؤزلرينه گؤره، اولدوزون سککيزگوشه لي اولماسي ايله باغلي دا موختليف وئرسييالار وار: " سککيزگوشه لي اولدوز " جنتين سککيز قاپيسي " آنلامينا گلير. سککيز رقمي داها چوخ شيعه ليکله باغليدير. بو، همين دؤورده آذربايجان اهاليسي نين چوخونون شيعه اولماسي ايله ده ايضاح اولونا بيلر. همين دؤورده عوثمانلي دؤولتي نين بايراغي يئددي اولدوزلو ايدي " .



ن. نصيبلي نين سؤزلرينه گؤره، جومهوريت قوروجولاري نين محض بو ايدئيايا گؤره بايراغي سککيزگوشه لي ائتديکلريني دئمک چوخ چتيندير و ريسک طلب ائدير: " بو، احتيماللاردان يالنيز بيريدير. بئش گوشه لي اولدوز خريستيانليغي، آلتي گوشه لي اولدوز يهوديليگي، يئددي گوشه لي اولدوز سوننيليگي، سککيز گوشه لي اولدوز شيعه ليگي، دوققوز گوشه لي اولدوز ايسه بهايليگي ايفاده ائدير. هر حالدا، سککيزگوشه لي اولدوزون معنالاري ايله باغلي ائله بير کونکرئت ايضاحا راست گلمه ميشم. يالنيز آيلا اولدوزون خوشبختليک رمزي اولماسي حاقيندا معلوماتلارلا تانيشام " .



تاريخچي عاليم جميل حسنلي بيلديريب کي، آي-اولدوز تورک سيمووللاري حساب اولونور: " بو مسئله يه موناسيبتده واحيد فيکير يوخدور. قديم تورک ميفولوگيياسينا گؤره، اولدوزلارين سايي همين خالقلارين طالعيينده رول اوينايير. اولدوزلار سککيز گوشه کيمي دوزولنده، همين خالقين طالعيينده خوشبخت حاديثه باش وئريب " . ج. حسنلي نين سؤزلرينه گؤره، خالق جومهوريتي دؤورونده بايراق قبول اولونارکن اوچ رنگين معناسي گؤستريلسه ده، آي-اولدوزلا باغلي ايضاح وئريلمه ييب.



آمئا-نين ديسسئرتانتي آکيف محمدلي ايسه بيلديريب کي، آيپارا قافقاز آلبانيياسيندان قالمادير. قافقاز آلبانيياسيندا آي اينسانلارين اينانج گتيرديگي وارليق حساب اولونوب. آلبانييادا حؤکمداردان سونرا ان موقدس وارليق آي معبدي نين کاهينلري ساييليردي. سککيزگوشه لي اولدوزون معناسيني ايسه آکيف محمدلي بئله آشيقلاييب: " رسولزاده دؤولتين پرينسيپلريني موعينلشديررکن 8 پرينسيپه اساسلانيب: بونلار تورکچولوک، ايسلامچيليق، چاغداشليق، دؤولتچيليک، دئموکراتيکليک، برابرليک، آذربايجانچيليق و مدنيتليليکدير " .



بو مقاله نی اؤیرنجی آپا خبر آژانسی ندان آلیب و چئویریب

0 Comments:

Post a Comment

<< Home