هیچ کس و هیچ گروهی حق تحمیل هیچ چیزی از جمله بایراق به ملت آذربایجان را ندارد -ائلشن گونئیلی

اورتاگون(چهارشنبه) ٢٢ آبان ١٣٨٧ - ١٢ نوامبر ٢٠٠٨

در سالهای اخیر موضوع پرچم آذربایجان جنوبی هر از چند گاهی در محافل روشنفکری، تلویزیون گوناذ و سایتهای اینترنتی و در بین فعالین ملی مطرح شده است. بر همگان روشن است آنچه که این موضوع را بغرنج و پیچیده کرده است، پرچمهایی است که به طرزی معقول و دمکراتیک ارایه نشده اند و به همین خاطر هم مقبولیت عمومی و همگانی نیافته اند. مشکل اساسی این است که چندین پرچم ناقص الخلقه در میان است که خود منبع اختلافات امروز و فرد هستند و آنچه که بدبختانه نمود بیشتری دارد منیت و رفتارهای ضد دمکراتیک بعضی گروههاست. تشکلی که چندین سال قبل خودسرانه به خلق پرچم پرداخته است پس از گذشت چندین سال هنوز بر این مسئله باور و تأکید دارد که پرچم مخلوق ایشان پرچم آذربایجان جنوبی است. این در حالی است که علیرغم داشتن تشکیلات عریض و طویل و دهها سایت اینترنتی و تبلیغ و ترویج چندین ساله این پرچم تا اکنون هیچ تشکل و گروه دیگری از آن حمایت نکرده است. آیا عقل سلیم بر این حکم نمی کند که تشکیلات مذکور با احترام به ملت و همه فعالین در کرده خود تجدید نظر کند؟ واقعاً تشکیلات مذکور پس از گذشت چندین سال آیا باور نمی کند که پرچم پیشنهادی آن به دلایل مختلف مورد قبول واقع نشده و اصرار بر آن جز اتلاف انرژیها و ضربه زدن به آن تشکیلات سودی نخواهد داشت؟
متأسفانه رقابت های بی حاصل گروهی و تشکیلاتی بر سر مسایل مختلف چنان رمق آذربایجان و حرکت آن را گرفته است که همه دلسوزان را آزار می دهد. به نظر نگارنده قسمتی از اختلافات طبیعی می باشد. چرا که حرکت ما حرکتی نورس بوده و در آن بی تجربه گیها معمولاً منبع اختلافات می شود. ولی در بسیاری از مواقع وقوع برخی از اختلافات تنها از عدم تحمل همدیگر و عدم پیروی از منافع ملت سرچشمه می گیرد. به نظر می رسد که در چنین وضعیتی مسایل درون حرکت و بین گروهی تنها و تنها از طریق گفتگو و تعامل حل خواهند شد. در حالیکه همه گروهها و تشکلها ادعای آذربایجان خواهی و حفظ هویت ملی را دارند طبیعتاً گروههای مذکور می توانند در رابطه با موضوعات مختلف با همدیگر همکاری کنند. همه گروهها باید به این اصل اساسی باور داشته باشند که حفظ منافع آذربایجان در گرو همکاری و هماهنگی همه گروهها امکان پذیر است. عدم قبول گروههای دیگر، مصادره فعالیتها، نفی و تخریب دیگران جز آنکه بر یکدلی و هماهنگی ملی ضربه وارد کند هیچ سودی به ملت و آذربایجان ندارد و تشکیلات یا گروهی که از درک این اصل ساده و اما مهم عاجز باشد دل دوستداران را آزرده و دشمنان را شاد می کند.

اطلاعیه فعالین ملی در باره سمبل از دیدگاههای مختلف قابل اعتنا و ارزشمند است. یکی از این نکات، آنچنانکه برخیها هم به آن اشاره کرده اند این است که واقعاً فعالین حرکت می توانند در رابطه با مسایل مختلف با همدیگر در تعامل باشند، به گفتگو بنشینند، نظرات مختلف اعم از موافق و مخالف را شنیده و مورد ارزیابی قرار دهند. در مدت کوتاهی در طول بحثها و گفتگوهای انجام یافته برخی از افراد، تشکلها و گروهها و جمعیتها از سمبل پیشنهادی فعالین ملی اعلام حمایت کرده اند که تشکلهای کمیته مردمی دفاع از غرب آذربایجان، میلی پارتی، قورتولوش پارتیسی، گروه بای بک، دیره نیش، اتحاد ملی آذربایجان جنوبی، برخی از سایتها و ... از آن جمله هستند. بنده کاری به نتیجه این بحثها ندارم. آنچه که واقعاً مهم است این است که ما یکبار دیگر عملاً مشاهده کردیم که می توانیم با همدیگر به گفتگو بنشینیم. گروههای حمایت کننده از سمبل پیشنهادی شاید در سالهای اخیر همکاریهایی نداشته اند ولی تأکید بر اشتراکات عاملی مهم و مؤثر در ایجاد هماهنگیهای سیاسی و فعالیتهاست. تنها در چنین وضعیتی است که ما می توانیم شاهد بروز اتحاد و ائتلاف در وقت مناسب باشیم.

موضوع سمبل می تواند یکی از عوامل اتحاد و همکاری باشد. گروهها و تشکلهایی که بر سر موضوع مهمی همچون سمبل ملی توافق نمایند بدون شک آنها می توانند در زمان مشخص و لازم برای فعالیتهای آتی همکاریهای بیشتری داشته باشند.

از نکات قابل اعتنا در بحثهای مربوط به سمبل رعایت اخلاق سیاسی است. با مطالعه بحثهای مذکور آن چه که غیر قابل انکار است صبر، تحمل نظرات مخالف و رعایت ادب و اخلاق از طرف مباحثه کنندگان است. این نکته ای است که برخیها از جمله آقای بؤیوک رسول اوغلو و بای بک در اطلاعیه منتشره خود به آن اشاره کرده اند. با وجود اینکه برخی گروهها و تشکلها از هر گونه سنگ اندازی، دروغ پراکنی و شایعه سازی برای آلوده سازی فضای بحثها دریغ نکردند ولی اکثریت قریب به اتفاق حمایت کنندگان از سمبل با رعایت اخلاق سیاسی و با استدلال با مسایل برخورد کردند. در حالیکه دفاع کنندگان از سمبل می توانند به گروهها و تشکلهای مختلف با سلایق گوناگون منتسب باشند. در طول بحثهای راجع به سمبل برخیها طرحهای جدیدی پیشنهاد دادند که آنها هم از سوی دیگران مورد مباحثه قرار گرفتند. وبلاگهای جدیدی برای معرفی بایراقهای جدید تأسیس و معرفی شدند. ولی هیچکدام از اینها از سوی مباحثه کنندگان مورد تکفیر و ناسزا قرار نگرفتند. مناسب خواهد بود که در اینجا سخن کوتاهی با برخی از شایعه سازان و تفرقه افکنان داشته باشیم. از همان روزهای آغازین شروع مباحث سمبل برخیها در محافل گوناگون و حتی در قروپهای ای – میل چنین شایعه سازی می کردند که سمبل مذکور را تشکل دیره نیش ارایه داده است و پس از گذشت زمانی با فریب تشکلهای دیگر آن را به عنوان سمبل تشکیلات خود مصادره خواهد کرد! اینها صرفاً برای ایجاد رقابتهای بین تشکیلاتی و ایجاد فضای بی اعتمادی بین گروهها از هیچ تلاشی دریغ نکرده و برخیها هم شهر به شهر مسافرتهای تخریباتی می کردند! اعلام حمایت رسمی تشکل دیره نیش از سمبل مذکور و بیان شفاف اینکه در ارایه سمبل پیشنهادی هیچ نقشی نداشته است، شایعه سازان را افشا نمود. اکنون شایعه سازان چه حرفی برای گفتن دارند؟ چرا سکوت کرده اند؟ چرا اندکی جسارت و شجاعت و انصاف ندارند تا به اشتباهات خود اعتراف نمایند؟ البته آنها عامدانه شایعات مذکور را درست می کردند و متأسفانه بر روی برخی از افراد عامی هم تأثیر گذار بودند. برخیها هم چنین می گفتند که سمبل مذکور را قورتولوش پارتیسی داده است. در حالیکه تشکل مذکور هم در اطلاعیه خود موارد ابهامی را روشن کرده است. بهتر است شایعه سازان برای حل معضل پرچم آذربایجان به جای تخریب دیگران گام پیش نهاده یا راهی برای حل معضل ارایه نمایند. یا از بین طرحهای موجود یکی را انتخاب کنند و یا حتی خود طرحی ارایه دهند.

آقای اوبالی در برنامه تلویزیونی که به موضوع سمبل اختصاص داده بودند، به نکته ای جالب و در عین حال دردناک اشاره کردند. ایشان گفتند که در کانادا کنگره ای بوده که نمایندگان ملل تحت ستم در ایران در آن شرکت کرده بودند. در حالیکه نمایندگان ملل دیگر تنها یک سمبل برای خود انتخاب کرده و از آن استفاده کرده بودند ولی گروههای فعال در مسئله آذربایجان جنوبی وضعیت متفاوتی داشتند. چند تشکیلات پرچم پیشنهادی خود را بر روی میز گذاشته و برخی هم پرچم آذربایجان شمالی! را انتخاب کرده بودند. این موضوع جز اینکه آشفتگی، پراکندگی، تفرقه و خودخواهیهای ما را به نمایش بگذارد هیچ سودی ندارد. مشخص است که با مشاهده چنین وضعیتی دوستان آزرده و دشمنان شادمان خواهند شد. بدون شک حل معضل پرچم آذربایجان جنوبی با دخالت و گفتگوی گروههای مختلف گامی اساسی در از بین بردن اختلافات خواهد بود. تاکنون برخی از گروهها و تشکلها ضمن بیان موضع رسمی حمایت خود از سمبل پیشنهادی را اعلام کرده اند. افراد و گروههایی که تاکنون هیچ نگفته و تنها نظاره گر مباحث بوده اند بهتر است با اعلام نظر موافق یا مخالف خود در حل معضل مؤثر باشند. هیچ کس و هیچ گروهی حق تحمیل هیچ چیزی از جمله بایراق به ملت آذربایجان را ندارد. فعالین ملی مستقل در اطلاعیه خود در رابطه با سمبل به نکات مهمی اشاره کرده اند. آنها گفته اند که اگر پرچمهای متفاوتی در میان نبودند و تبلیغ نمی شدند لزومی برای بحثهای پرچم و انتخاب آن در این برهه نبود. آنها همچنین گفته اند که ارایه طرحهای جدید بر اختلافات می افزاید و لذا خود آنها نیز طرحی را ارایه نداده اند. طرحی که پیشنهاد داده اند در کتاب "موختصر آذربایجان تاریخی" آمده و می توان گفت که به هیچ گروه و تشکلی اختصاص ندارد. لذا باعث رقابت بین تشکلها هم نمی گردد. از همه اینها مهمتر آنها گفته اند که طرح ارایه شده با نظر و رأی اکثریت تشکلها انتخاب شده و محترم خواهد بود و همچنین تا زمان تشکیل مجلس ملی سمبلی موقتی خواهد بود و ... فعالین ملی با روش "اقناعی" سعی کرده اند تا به همه سئوالات و دغدغه های فعالین و تشکلهای مختلف جوابهای لازم و قانع کننده دهند. حالا پرسش این است: اگر آذربایجان جنوبی معضل پرچم و سمبل دارد، برای حل آن بهترین و مناسب ترین راه کدام است؟

شاید در بین سلسله مباحث سمبل ملی عجیبترین مسئله اعلام نظر تشکل "آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی" باشد. این تشکل چندی پیش با صدور بیانیه ای بحثهای مربوط به سمبل را انحرافی و زاید دانسته و تعیین سمبل را صرفاً در صلاحیت پارلمان دانسته اند. لحن بیانیه مذکور چنان است که گویی همه باید از بیانیه تشکل مذکور اطاعت کنند و در غیر این صورت دچار انحراف گشته اند! این موضوع از عنوان انتخابی برای بیانیه هم مشهود است. می توان گفت که همه بر این مسئله تأکید دارند که انتخاب سمبل ملی در این برهه به طور موقتی خواهد بود و در موقع مناسب پارلمان ملی نظر نهایی را در مورد سمبل ملی اعلام خواهد کرد. در این برهه مشکل اساسی ما وجود چندین پرچم است. اگر هیچ پرچمی در بین نبود شاید موضوع به شکل دیگری در بین فعالین مطرح می شد. واضح است که لحن بیانیه آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی حکایت از عصبانیت صادر کنندگان آن دارد و به نظر نگارنده این عصبانیت ناشی از باورهای ایدئولوژیک و خط مشی این تشکل می باشد. تا آنجا که به خاطر دارم در هنگام خلق پرچمهای دیگر تشکل آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی چنین واکنشی از خود نشان نداده است! 5 سال است که تشکل گاموح پرچم خود را به هزار شیوه تبلیغ می کند. چرا تشکل آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی تاکنون در مقابل این موضوع سکوت اختیار کرده بود؟ در هر صورت گروهها و فعالین حرکت ملی این حق را دارند که با رعایت اصول اخلاقی و دمکراسی به مباحث مرتبط با حرکت و سرنوشت آذربایجان بپردازند. رد مباحثه از سوی هر کس و هر گروهی که باشد ریشه در جزم اندیشی آن دارد. از طرف دیگر مباحث سمبل در طول ماههای گذشته نشان از این دارد که بسیاری از لایه های درون حرکت خواهان حل معضل پرچم می باشند. لذا از این دیدگاه بیانیه آذربایجان فدرال دموکرات حرکاتی اهانت به شعور و بینش همه کسانی است که در مباحث مربوط به سمبل دخالت داشته اند. بستن درهای گفتگو در هر شرایطی به نفع حرکت نیست و همه باید سعی کنیم تا با تحمل نظرات دیگران با گفتگو موانع را از پیش پای ملت برداریم. اگر امروز گفتگو و تعامل با همدیگر را تمرین نکنیم، این موضوع فردا نتایج بس مصیبت باری را می تواند برای همه ما داشته باشد.